Narcist

De narcist heeft een onrealistisch zelfbeeld en daardoor een gevoel van superioriteit en egoïsme. Dit kan voor de buitenwereld verborgen blijven achter sociaal wenselijk gedrag. 

Narcisme is een ingewikkeld fenomeen. Er is ontzettend veel informatie over diverse kenmerken te vinden. Onlangs las ik een artikel met als kop:

“Psycholoog onthult drie manipulatieve zinnen die narcisten zeggen”

Ik dacht: Interessant! Bij de eerste van de drie zinnen: “Het spijt me dat jij je zo voelt”, schiet ik al in de stress. Oh mijn God!, gaat het door me heen. Ben ik degene met een narcistische persoonlijkheid!? Ik heb net iemand beantwoord in ongeveer deze bewoording! Doe ik het nu weer verkeerd!? Nee hoor.

De subtiele boodschap van een narcist

De subtiele boodschap van een narcist is niet in geschreven of gesproken taal verwoord, maar op gevoelsniveau. De boodschap ligt in de niet uitgesproken tekst maar tussen de regels. Het gaat om de intentie. En dat kan een grote mindf*ck zijn, die voor een toeschouwer ongelooflijk lastig te herkennen is. 

In een veilige relatie is het benoemen van een waarneming en de persoonlijke gevoelsreactie, een gezonde zaak.  Maar, in een onveilige relatie kan het gebeuren dat je onterecht verantwoordelijk worden gesteld voor gevoelens van de ander. Het is de toon die de muziek maakt. En die toon kan zeer genuanceerd vals zijn. In dat geval is het juist nodig de verantwoording voor gevoelens bij de ander te laten.

Onzichtbare intenties

Bij narcisme gaat het om de onzichtbare intenties. Ik heb wel eens geprobeerd dit uit te leggen aan diverse hulpverleners. Dan werd ik meewarig aangekeken en kreeg de boodschap dat ik toch “echt iets aan mijn wantrouwen te doen heb, want jij reageert wel heel erg overgevoelig”. Ja natuurlijk! Ik kom uit een disfunctioneel gezin waarbij grensoverschrijding en valse beschuldiging de norm was. Een narcist weet feilloos dingen persoonlijk te maken en triggers te activeren. Met “goede intenties” wordt wrok en rancune, vaak met succes, zorgvuldig verhuld en ontkent.

Eenzaam en onbegrepen.

Ik heb de tip om mijn “overgevoelige” reacties te leren hanteren opgevolgd en dat heeft vruchten afgeworpen. Nu eerst nog een stukje van mijn proces:

Want ik voelde me eenzaam en onbegrepen. Ik was pas afgestudeerd en wilde mijn eigen praktijk beginnen. In plaats daarvan kwam ik bij het Oranjehuis (blijf van mijn lijf huis) terecht, waar men er toen, ook niets van begreep. Er werd een rechtszaak tegen mij aangespannen.  De rechter zei: : “Bent u bang voor deze man?!, Nou, dan moet u zelf maar in therapie! En in andere trajecten werd ik ook helemaal niet begrepen omdat toen had ik nog geen idee wat narcisme inhield. In de lesstof van mijn psychosociale opleiding, werd enkel een korte omschrijving van de DSM behandeld waar je in de praktijk dus in geen velden of wegen narcistisch gedrag uit zou kunnen herkennen! Pas toen een medestudent mij hierop attendeerde ben ik mij gaan verdiepen. Er ging een wereld voor me open….

Pad stelling

Een narcist is er op uit jouw te raken om een machtsgevoel te ervaren en controle te behouden. Je komt vroeg of laat constant voor een keuze uit kwade te staan. Voor jezelf opkomen? Dan worden de kwade bedoelingen ontkent met het als gevolg dat jij als labiel wordt gezien. Of je mond houden zodat het gevoel van ergernis en verwarring naar binnen wordt gericht en jij jezelf schade aandoet. Het is een kat en muis spel. Wil je prooi zijn of jager?

Wat doe ik voor mensen die in narcistische relaties zijn verwikkeld?

Ik help je los te maken uit de verstrikking. Of het nu gaat om een partnerrelatie, een ouder kind relatie, of andere relaties. Het is uiteindelijk zaak dat de standaard truckjes van de narcist worden doorzien zodat de impact kleiner wordt. Natuurlijk is het eerst nodig de woede, frustratie, teleurstelling en verdriet de ruimte te geven. Mijn eerste stap is dus geduldig, empathisch luisteren en erkenning geven. Van daaruit kan het alle kanten nog op met de relatie(s).

De verandering zit in jouw

Door het vergroten van eigen veerkracht en weerbaarheid kun je jezelf beter leren beschermen. Jouw cirkel van invloed ligt binnen jezelf. Bewust worden waar je zelf vatbaar voor bent is hierbij essentieel. Soms is het nodig de omgang tijdelijk of definitief te verbreken.

Wat kan ik niet voor je doen?

Ook ik ben nu nog steeds niet altijd in staat direct te herkennen wat er speelt. Vooral als mensen zich samen aanmelden voor een intakegesprek. Op de eerste plaats wordt zelfverzekerd daadkrachtig gedrag van mensen die taakgericht zijn vaak verward met narcisme. En ten tweede ook omdat een partner van een narcist uit wanhoop en frustratie opmerkelijk gedrag kan vertonen. Hierdoor kan de de aandacht worden afgeleid en dat maakt het lastig te onderscheiden wat de dynamiek veroorzaakt.

Bovendien ligt er soms de verwachting bij de wanhopige partner dat ik de narcist vertel dat deze fout is en het gedrag moet wijzigen zodat de relatie toch nog een kans maakt. Dat is kansloos, want ik mag geen diagnose stellen. En narcist of niet, om met iemand aan gedragsverandering te werken is een basis van vertrouwen essentieel. Als ik met de narcist wil werken en ik ga direct kritiek leveren, blijft deze weg. 

Narcist en de empaat.

Zorgzame, empathische invoelende, mensen. “Gevers”, belanden vaak in een relatie met een narcist. Want narcisten kunnen heel goed ontvangen. Jij doet je uiterste best en de wederkerigheid blijft steeds vaker uit. Dus, ga jij aan jezelf twijfelen. Soms zijn er momenten die hoop geven en voelt het weer even fijn. Ondertussen verlies jij jezelf in de ander en wordt je steeds meer afhankelijk van de goedkeuring van die ander. Dit noemen we co- dependency. Het kan zo ver gaan dat je naar die goedkeuring gaat hunkeren en zelfs verslaafd kunt raken aan deze relatie. Dit leidt  dikwijls tot oververmoeidheid, burn-out of depressie, maar ook tot sex of pornoverslaving of andere verslavingen om stress te reguleren.

Invloed van de narcist in je gezin van herkomst

Opgroeien in een gezin met een narcistische persoonlijkheid, nare ervaringen, gebrek aan zorg, afwijzing of voorbeeld gedrag van ouders veroorzaakt complex trauma en kunnen de oorzaak zijn dat je automatisch dit soort contacten aantrekt. Bijvoorbeeld in je werk of relaties. Omdat onveiligheid “vertrouwd” voelt, herken je het niet en zoek je het onbewust op. Daarnaast blijf je vruchteloos je best doen om erkenning van deze persoon te krijgen.

Je bent ervan overtuigd dat jouw kracht ligt in je oprechtheid. Je vindt het moeilijk om te “doen alsof.” In contact met een narcist is dit juist je valkuil want die kan alleen maar doen alsof!

Valt er samen te leven met een narcist?
Om een fijn leven te hebben met een narcist is het wel nodig om heel goed je eigen grenzen kunnen bewaken. In het geval dat een veilig thuis jouw onbekend is. Jij denkt dat geluk voor jouw niet is weggelegd. En jij ervan overtuigd bent dat het wel veranderd “als ik maar beter mijn best doe” of “als de ander maar gelukkig is”. Dan is het nu tijd om contact op te nemen om het contact met jezelf te herstellen. Anders ligt depressie en burn-out op de loer.

Handelt een narcist met opzet?

Ik heb geen idee. Het gedrag beweegt zich tussen onnozelheid en sluwheid. Vaak is degene met narcistisch gedrag zelf beschadigd en heeft geen gezond voorbeeld gehad. Het is wel bekent dat de persoon uit zichzelf de stap om te veranderen zal vermijden. Dit omdat er gebrek aan inzicht is in het eigen aandeel in de een situatie. Het is te groot en te beangstigend. De schuld ligt simpelweg altijd bij een ander. Soms kan er door een heftige gebeurtenis wel beweging tot stand komen. 

Wil je de ander helpen? Begin met jezelf te helpen.

Heb je vermoedens dat je te maken hebt met een narcist in je nabije omgeving? Wees voorzichtig. Win informatie in over het onderwerp voordat je iets doet. Iedereen heeft recht op geluk en jij in het bijzonder.

Is het gevaarlijk?

Dat kan, hoeft niet. En als er kinderen betrokken zijn is het beter voorzichtig te zijn. Bij vechtscheidingen is vaak sprake van narcistisch gedrag waarbij de kinderen als middel worden ingezet tot ouderverstoting aan toe. In de reguliere hulpverlening en de rechtsgang wordt narcistisch gedrag nog niet altijd herken of erkent. lees meer

Los komen uit een relatie met een narcist

Het beseffen, accepteren en verwerken dat oprechte verbinding onmogelijk is, kan een pijnlijk proces zijn. Ik help je te herstellen van trauma. Opnieuw verbinding te maken met jouw echte zelf. En de de regie van je leven terug te nemen. Het is zinloos om de narcist of de omgeving proberen te overtuigen van zijn/ haar verstoorde realiteitsbeeld. Het enige wat jij kunt doen is jezelf ontwikkelen zodat jij er minder of geen last meer van hebt.

Stuur me een mail als je een afspraak wilt maken, vragen of twijfels hebt info@praktijk-cmvoogd.nl of bel 06-37452536

Denk je dat je zelf narcistisch gedrag hebt? Neem ook gerust contact op voor je vragen. Misschien valt het wel mee of kunnen we er iets aan veranderen. Als je er zelf voor kiest bewust te handelen is dat namelijk vaak wel mogelijk. Dat kan wel een langdurig moeizaam proces zijn en loont de moeite.