Schuld en schaamte

Schuld en schaamte. Dit thema houdt mij de afgelopen dagen bezig. Schuld en schaamte zijn vast niet erg bevorderlijk voor herstel. Het feit dat mijn tumor slinkt zegt mij dat mijn herstel voorspoedig verloopt. Hoe deed ik dat? Met name in blog 60 heb ik er ook al iets over geschreven. Ik denk dat ik ergens onderweg in mijn leven doorgeschoten ben in het luisteren naar mijn innerlijke criticus want op het moment dat ik een diagnose kreeg, dacht ik dat ik iets verkeerd had gedaan! Anders krijg ik toch geen kanker? Soort van boete doen. Daardoor voelde ik me soms best angstig en onzeker. Mijn innerlijke criticus riep, “je hebt te kort dit gedaan, je hebt te veel dat gedaan! Je had beter moeten, etc.”

Innerlijke criticus

Op zich zijn schuld en schaamte besef nuttig voor de ontwikkeling van ons geweten. De mening van anderen leert ons vooral om aan te passen aan de ongeschreven regels binnen een groep. Zodat we erbij horen en goed functioneren in de maatschappij. Maar het kan ook een enorme druk geven. Misschien is het over het algemeen zo dat de mensen die ziek worden mensen zijn die erg hard hun best doen of vaak hun mond houden terwijl zij voor zichzelf willen opkomen. De enige aan wie ik dan een excuus verschuldigd ben, ben ik zelf! Ik dacht heel lang dat mijn innerlijke criticus veroordeelde, waardoor ik zweepje 35 uit de kast haalde om mijn toch grenzen te verleggen. Misschien heb ik de mening van anderen te groot en te bepalend gemaakt. En is het tijd nog beter voor mezelf te zorgen.

Ideale zelf en mijn wil

Mijn ideale zelf wil altijd door iedereen goed worden beoordeeld. Maar in de realiteit is dat te hoog gegrepen. Omdat ik graag gezond wil zijn en nu kanker heb, ben ik niet wie ik wil zijn. Ik wil graag iemand zijn die gezond is. Die goed voor zichzelf zorgt en sterk is. Want sterke gezonde mensen worden, in mijn hoofd, niet ziek. Dus zegt mijn innerlijke criticus. “Jij bent niet goed, want bent ziek. Het is jouw eigen schuld. Door deze innerlijke communicatie met mezelf werd ik niet vrolijk. Het gaf me een zwaarmoedig en en down gevoel. Gevoel van leegte, het is niet haalbaar voor mij. Het maakte dat ik me lusteloos voelde (blog 61) Alles leek te hoog gegrepen. Mijn innerlijke criticus riep: “Je schiet te kort! je faalt!” Ik kon natuurlijk alle schuld buiten mezelf leggen om mijn geweten te sussen. Ook dat brengt gevoel van onmacht, leegte en angst. “Ik kan het niet, het heeft geen zin”.  Een gevoel wat veel jongeren in deze tijd zullen herkennen…. 

Mijn ideale zelf en moeten

Mijn ideale zelf is ook gebaseerd op wie ik zou moeten zijn. Ik zou een perfect gezond voorbeeld moeten zijn, die leeft volgens de regels van hoe het zou moeten. Door dat  mezelf dat keer op keer wijs te maken. Of te luisteren naar anderen die mij dat vertellen, kwam ik op het pad van schuld en schaamte terecht. Gelukkig ben ik al een poosje van dit padje af. Hoewel…in blog 28  dook dit thema ook de kop op. Toen mijn haar uitviel en besloot dat de tondeuse erover mocht, had ik er moeite, mee dat het zichtbaar werd. De hele wereld kan zien dat ik chemobehandelingen krijg. Daar vinden zij vast iets van, “want het is natuurlijk jouw eigen schuld! “, oordeelde mijn innerlijke criticus.” Als ik erop op terug kijk, denk ik dat ik deze gevoelens redelijk op tijd heb kunnen relativeren. Door bewust naar deze gevoelens te kijken heb ik het moeten aardig kunnen ombuigen van naar moed.

Schuld, schaamt en de realiteit.

Schuld, schaamte en angst gevoelens zijn verschrikkelijk lastig te hanteren. Ik ben zo blij dat ik geleerd heb met afstand te kijken naar deze gevoelens. Als je een schilderij bekijkt terwijl je er met je neus op staat, kan en prachtig schilderij lelijk zijn. Door afstand te nemen van mijn schuld en schaamte gevoelens kan ik het geheel overzien. Net als een schilderij wat er op afstand wel prachtig uit ziet. De realiteit omvat meer dan een detail.  Er spelen meer factoren mee die ziekte veroorzaken en ik heb mijn hele leven mijn uiterste best gedaan en dus ook veel goed gedaan. Het pakte soms anders uit en mijn bedoelingen waren goed. Blijkbaar waren er ook te veel stress factoren in mijn leven en genetische aanleg waardoor ik kwetsbaar ben voor deze ziekte.

Angst

Ik hoef niet meer bang te zijn voor oordelen van anderen. Soms ben ik dat nog wel. In de loop van de jaren heb ik geleerd mijn gevoel van schuld en schaamte door oordelen van anderen beter te leren hanteren. Ik heb nu ook aan het  moedeloze lusteloze, verlies van wil kracht gevoel geproefd. Gelukkig ging het bij mij weg door er de ruimte aan te geven. Misschien is mijn angst voor de dood nu groter dan mijn angst om te leven. Of is mijn wil om te leven en mijn verlangen om bij te dragen aan het welzijn van anderen nu groot genoeg om beide angsten te overstijgen?

Mijn realistische zelf

Ik hoop van harte dat dit proces rond borstkanker mij helpt mijn ideale zelf nog meer los te laten. Zodat ik mezelf kan bevrijden van nog meer schuld en schaamte gevoelens. Mijn huidige, realistische zelf nog meer durf te laten zien. Mijn realistische zelf met al mijn mogelijkheden, kwaliteiten en imperfecties. En anderen van dienst te zijn bij het vinden van zichzelf.

Hoe bevrijd ik mij uit de gevangenis van schuld en schaamte?

In blog 51 schreef ik over angst hanteren. We weten allemaal dat angst een slechte raadgever is en tevens nuttig, want het waarschuwt voor gevaar. Ik kies er liever voor (blog 63) me te laten leiden door vertrouwen (blog 71) dan dat ik lijdt in de gevangenis van angst. (blog 73) Angst is mijn niet raadgever en wel mijn bondgenoot. Mijn innerlijke criticus doet een poging mijn angst te helpen mij te beschermen. Door mijn innerlijke criticus aan te horen en de realiteit te zien bepaal ik met welke keuze ik het beste voor mezelf zorg.  En dat ervaar ik als heel bevrijdend.